Een leeromgeving ontwerpen van binnenuit

Leren en ontwikkelen zijn intrinsiek sociale processen, waarbij interactie met anderen een sleutelrol speelt in de ontwikkeling van diverse vaardigheden. Het ontwerp van de leeromgeving staat centraal in het faciliteren van deze interactie. Waarbij ruimtes gecreëerd worden waar gebruikers kunnen samenkomen en van elkaar kunnen leren in lijn met verschillende leeractiviteiten.

Scholen moeten zo worden ontworpen dat ze interactie tussen de gebruikers (studenten, docenten, facilitaire mederwerkers, ouders) ondersteunen, waarbij ook de indentiteit, veiligheid en waarden van de de studenten en het personeel geborgen wordt.

In de huidige tijd vinden steeds vaker meerdere leeractiviteiten plaats binnen één en dezelfde ruimte. Deze evolutie vraagt om flexibiliteit in de indeling en vorm van de ruimte. Door de traditionele vierkante indeling te verrijken met hoekjes en onregelmatigheden ontstaan er binnen één ruimte verschillende subruimtes. Dit bevordert een naadloze overgang tussen diverse activiteiten, zoals individueel werken en groepssamenwerking, georganiseerd door de docent. Hierdoor ontstaat een omgeving die een breder en diverser scala aan leeractiviteiten mogelijk maakt.

Hoewel het traditionele klaslokaal, met zijn rijen tafels en stoelen, efficiënt werkt voor docent-gestuurd onderwijs, blijkt de hedendaagse leeromgeving meer ruimte te vereisen – ongeveer het dubbele per gebruiker. Terwijl het klaslokaal zijn plek zal behouden als effectief middel voor instructie, moet het niet het enige type ruimte zijn in de moderne onderwijslandschappen van de eenentwintigste eeuw. Hedendaagse leeromgevingen zouden variatie moeten bieden om nieuwe onderwijsactiviteiten te faciliteren. Het is hierbij van cruciaal belang om de gewenste doelen, activiteiten en gedragingen te identificeren en te begrijpen hoe de ruimte deze kan beïnvloeden.

Het streven naar een passend ontwerp dat alle gebruikers en perspectieven aanspreekt, vraagt om voortdurende dialoog. Bij het ontwerpen of herinrichten van leeromgevingen is het van essentieel belang om de leer- en onderwijspraktijk diepgaand te begrijpen. Zo kan de leeromgeving dienen als een instrument dat van binnenuit vorm krijgt. Dit betekent een verschuiving van “wat” naar “waarom” en “hoe”.

De leeromgeving van vandaag is de voedingsbodem voor de talenten van morgen. Het gaat verder dan vier muren en houten stoelen; het is een dynamische arena waarin leren wordt gevoed door interactie, variatie en doelgericht ontwerp. Laten we samen blijven streven naar inspirerende, ondersteunende en veelzijdige ruimtes die de groei van elke leerling weerspiegelen.