De trends binnen het ontwerp van de leeromgeving

Dat de leeromgeving invloed heeft op leren, ontwikkelen en gedrag is niet nieuw. Een goede inrichting sluit beter aan bij het onderwijs aanbod en heeft een positieve invloed op het welzijn van studenten en docenten. Er zijn tal van elementen die samenwerkend leren, creatief denken, socialisatie en gefocust werken positief kunnen beïnvloeden. Denk aan een goed binnenklimaat, goede akoestiek, kleur en materiaal gebruik, voldoende licht, slimme technologie, flexibel meubilair, routing, herkenbaarheid en het gevoel van veiligheid.

Het onderwijs is en zal altijd in beweging zijn. Met de inrichting kan je deze veranderingen ondersteunen. Binnen de behoefte van een passende inrichting van de leeromgeving ligt er meer nadruk op samenwerking, interactie, socialisatie, verschillende vaardigheden en project en-onderzoekmatig werken. Het vormgeven van een activerende leeromgeving, inzetten van flexibele oplossingen en gebruik van hoogwaardig, comfortabel en flexibel meubilair zijn belangrijke uitgangspunten voor de de fysieke leeromgeving. Er zijn verschillende trends binnen de interieurinrichting om aan te sluiten bij de huidige behoeftes van de gebruikers

Trend 1 ~ Flexibele ruimtes en adaptief meubilair

De verandering van docent gestuurd onderwijs naar student gestuurd onderwijs heeft ervoor gezorgd dat de rol van de docent is veranderd. Er vindt steeds meer interactie plaats tussen studenten en docenten. De (leer)activiteiten wisselen zich steeds veel vaker af (denk aan de opkomst van hybride, blend en online onderwijs) en sluiten meer aan bij de behoefte van studenten, hierdoor ontstaat er steeds meer ruimte voor een gepersonaliseerd onderwijs. Flexibilisering staat binnen de inrichting voor aanpasbaarheid en efficiëntie van onderwijsruimtes. Daarnaast zijn deze oplossingen ondersteunend om kosten te besparen door het efficiënter gebruik te maken van ruimtes. De leeromgeving wordt hier door meer een flexibele leer-werkomgevingen. Daarbij is er ook veel aandacht voor welzijn. Zowel in het meubilair, zoals zit-sta bureaus als ergonomische stoelen en krukken. Daarbij is er steeds meer aandacht voor een goed binnenklimaat en akoestiek. Een dynamische invulling van de dag voor studenten word steeds vaker toegepast en hierbij wordt ook rekening gehouden met de afwisseling van flexibel meubilair om studenten aan te moedigen van houding te veranderen tijdens het leren. Naast de fysieke gezondheid komt dit ook het concentratievermogen en de leerprestaties ten goede.

• Flexibel, comfortabel, lichtgewicht, intelligent en circulair meubilair
  • Hogere comfort eisen zoals, soft seating
    • Tafels en stoelen die in hoogte verstelbaar zijn en beweging activeren, ook de toepassing van zit/sta plekken voor de studenten.
    • Afwisseling van veel verschillende type meubels, banken, treinzitjes, ronde tafels, driehoek tafels
    • Mogelijkheid tot snel omzetten van instructie naar samenwerken en vorming van projectgroepen

Meubilair dat beweging en afwisseling stimuleert, waardoor betrokkenheid en welzijn wordt gestimuleerd. Elke manier van werken ondersteunen, met een geïntegreerd stroomdistributiesysteem. CoLab collection (Senator group)

• Flexibele ruimtes, snel aan te passen aan behoeftes en functies
  • Veel flexibiliteit, schuifwanden en ook veel groepsruimten. Afwisseling tussen open leerruimtes, instructieruimtes, samenwerkingsruimtes zowel voor online, offline als hybride momenten en concentratie werkplekken.
    • Ontmoetingsplekken die makkelijk toegankelijk zijn en ondersteunden met verschillende faciliteiten zoals horecagelegenheden, buitenruimte, ICT-faciliteiten en ruimtes die multifunctioneel gebruik kunnen worden, dit kunnen bijvoorbeeld game-avonden, evenementen of workshops zijn.
    • Sfeer, huiskamer gevoel en met warmte, voldoende licht, goede akoestiek en passend kleurgebruik

Trend 2 ~ De leeromgeving als actieve ontmoetingsplek

Het schoolgebouw is inmiddels meer dan alleen een plek voor kennisoverdracht. Het is een omgeving waar socialisering en persoonswording een belangrijk rol speelt. Een plek waar je van en met elkaar leert. Door de sociale en culturele veranderingen, is er een toenemende vraag gericht op inclusiviteit en diversiteit binnen de het schoolgebouw, dit vraagt om een bredere kijk op cultuur binnen scholen en faciliteiten. Steeds meer zien we een vorm van sticky campus concepten. Letterlijk een plek om te blijven plakken. Waarbij er verschillende activiteiten en faciliteiten aangeboden worden binnen het gebouw.

Let wel onderzoek toon aan dat als er meerdere gebouwen zijn binnen de organisatie, studenten en medewerkers niet bereid om meer dan 10 minuten te moeten lopen naar een ruimte voor een nieuwe activiteit die korter dan 2 uur duurt. Aan de andere kant weten we ook dat beweging belangrijk is voor de ontwikkeling van onder andere executieve functies zoals het werkgeheugen en inhibitie. Er worden dan ook in gebouwen steeds meer plekken ingericht waar een bijvoorbeeld een tafeltennis tafel staat en ruimte is voor beweging tussen de leeractiviteiten door. Dit is dan ook echt een plek waar studenten samen komen.

• Ruimtelijke kwaliteit, meer efficiëntie in de inrichting van onderwijsruimtes. Creëren van het ontwerpproces gekoppeld aan verschillende design- leer principes voor verschillende ruimtes: concentratie, samenwerking, instructie, informeel leren en ontmoeten, experimenteren gericht op ervaren, ruimte voor beweging en plezier.
  • Ruimtes worden vormgegeven vanuit functies en activiteiten, waardoor er sneller verschillende lesvormen binnen één onderwijsruimte gefaciliteerd kunnen worden
    • Meerdere kleinere en juist grotere ruimtes passend aan activiteiten. 

Leeromgeving als instrument (ontmoetingsplek als thuisbasis, ontmoetingsplek binnen werkplek & ontmoetingsplek centrale hal)

• Ontmoeten is een basis onderdeel van de inrichting, dit vraagt om meer inzet van ruimtes die socialisering, samenwerken en informeel leren stimuleren. Hierbij zal er rekening gehouden worden met de verschillende afstanden van de ruimtes binnen het gebouw. Dit betekent verschillende faciliteiten per gebouw in plaats faciliteiten verspreid van over het terrein met meerdere locaties
  • Efficiënte werking van het gebouw, de campus wordt intensiever gebruikt. Niet alleen worden openingstijden verruimd, ook worden ruimtes multifunctioneel ingezet. Denk hierbij aan kantoorruimtes, bibliotheken en laboratoria die worden gebruikt door externe partners

Wil je meer weten of heb je hulp nodig binnen de leeromgeving om tot een passende leeromgeving te komen die je in kunt zetten als instrument. Zodat zowel studenten en docenten zicht prettig voelen, gestimuleerd worden om tot leren en werken te komen. Neem dan contact op met Lotte van Egmond (lotte@lottolearn.nl) of Atje Deinum (info@burowierda.nl). We helpen je graag verder voor een leer-werkomgeving die past bij jullie!