In gesprekken over (her)inrichting van leeromgevingen komt deze vraag verrassend vaak voorbij. En het lijkt zo simpel: wit is neutraal en schoon, hout voelt warm en natuurlijk. Maar wat werkt nu Γ©cht? Maar waar hebben we het nu toch over?
Even een stapje terug. Het begint bij het proces, het gesprek, het onderwijs, de inhoud en de aanpak en alle gebruikers. Het mooiste aan dit proces? De rijke gesprekken met teams over hoe de ruimte hun onderwijsvisie kan versterken. We stellen vragen als:
- “Welke leermomenten vragen om welk type ondersteuning?”
- “Hoe kan de ruimte helpen bij het geleidelijk loslaten van ondersteuning?”
- “Wat hebben jullie leerlingen nodig om eigenaarschap te ontwikkelen?”
Wat we wΓ©l weten: de fysieke ruimte is een krachtige ‘derde pedagoog’ die kan ondersteunen of belemmeren. Enkele overwegingen die wij maken:
- Kies bewust voor materialen: onderzoek toont dat houtlook oppervlakken cognitieve prestaties kunnen verbeteren, terwijl witte oppervlakken helderheid bieden
- Kleuren als functionele elementen: zachte, natuurlijke tinten voor focusplekken en warmere accenten voor creatieve zones
- Akoestiek als sleutelelement: gerichte demping in instructiezones, transparante afscheidingen die zichtlijnen behouden
- Zonering die het leerproces volgt: van instructiekring naar begeleide werkplekken naar zelfstandige focusruimtes
Wit of houtlook tafelblad?
π De wetenschap geeft helaas geen eenduidig antwoord. En dat is precies het punt.
Voor neurodivergente kinderen, zoals leerlingen met ADHD of dyslexie, is de fysieke leeromgeving allesbehalve neutraal. Visuele prikkels, reflecties, kleurcontrasten, materiaalgevoel β ze hebben allemaal invloed. Maar die invloed is niet voor ieder kind hetzelfde.
πͺ Matte witte tafelbladen kunnen rust geven en zorgen voor een goed contrast met papier. Maar te veel wit kan ook steriel aanvoelen.
πͺ΅ Licht houtlook daarentegen straalt warmte uit, ondersteunt het welzijn en sluit aan bij biophilic design β wat bewezen positief werkt op focus en stemming.
In een unitonderwijsconcept β waar zelfstandigheid, samenwerking en differentiatie centraal staan β wordt het nΓ³g belangrijker om bewust te kiezen: welke materialen ondersteunen welk gedrag? Welke kleuren horen bij welke zone? En hoe zorg je voor rust Γ©n keuzevrijheid?
π De waarheid? Er is géén kant-en-klaar antwoord.
Een goede leeromgeving ontstaat niet uit een catalogus, maar uit een gesprek. Het vraagt tijd. Het juiste gesprek. En de juiste vragen.
π¬ Wat willen we dat kinderen hier kunnen doen?
Hoe ondersteunen ruimte, kleur en materiaal dat gedrag?
Wat werkt Γ©cht voor Γ³nze leerlingen β ook voor wie prikkelgevoeliger is?
Dus: richt je niet in omdat het βmooiβ is. Richt in omdat het klopt.
#onderwijs #leeromgeving #neurodiversiteit #unitonderwijs #ruimtevooronderwijs #lottolearn #onderwijsinrichting #bewustkiezen
